İlaç alerjisi ilaçların istenmeyen veya zararlı etkileridir. İlaç alerjileri önceden tahmin edilebilen (tip A) ve önceden tahmin edilemeyen (tip B) olmak üzere iki gruba ayrılır.
Tip A grubu ilaç alerjisi; sağlıklı kişilerde görülür ve uygulanan doza bağlı reaksiyonlardır. İlacın etkisine bağlıdır ve toplumun büyük bir kısmında oluşabilir. Yani, ilacın yan etkisi, ikincil etkisi, ilaçlar arası etkileşim bu grup alerjik reaksiyonlar içinde yer alır. Tip B grubu alerjik reaksiyonlar ise duyarlı kişilerde görülen ve ilacın bilinen etkisi ve uygulanan doza bağlı olmayan reaksiyonlardır.
İlaç alerjisi microgram seviyede başlayabilir. Ani, erken ve geç ortaya çıkmalarına göre sınıflandırılır. 20 dakika ile 1 saat için de aniden ortaya çıkabileceği gibi 72 saat sonra da ortaya çıkabilir.
İlaç Alerjisi Belirtileri;
İlaç alerilerinin en sık rastlanan belirtileri;
-
cilt döküntüleri
-
anafilaktik reaksiyonlar
Anafilaktik reaksiyon; Vücutta bazı kimyasal maddelerin salgılanmasını tetikleyerek aniden ortaya çıkan, ölümcül olabilen, pek çok organ sistemlerin katıldığı reaksiyonladır. Belirtileri;
-
Cilt ; kızarma, şişme, kaşıntı
-
Solunum sistemi ; burun akıntısı, hırlama, sık sık nefes alma, öksürük, hırıltı, burun kanaması, solumun durması, dil ve dudakta şişme, ses kısıklığı veya ses kaybı,
-
Kardiyovasküler ; baş dönmesi, halsizlik, bayılma, göğüs ağrısı, çarpıntı,
-
Mide-barsak sistemi ; mide bulantısı, kusma, ishal, kramp, zorlukla çiğneme veya yutma,
-
Sinir sistemi ; baş ağrısı, baş dönmesi, görmede bulanıklık, tansiyon düşüklüğü ile birlikte nadiren sara benzeri reaksiyonlar
-
Diğer ; metalik tat duygusu.
Dikkat: Anafilaktik alerjik reaksiyonlar ( anafilaksis) hastanelerin acil servislerinde müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Kendi başınıza tedavi etmeye çalışmayınız.
Ne Yapmalıyız?
-
Öncelikle ilaç prospektüs veya kullanma talimatlarını kutusundan ayırmayınız.
-
İlaca başlamadan önce prospektüs bilgilerini okuyunuz ve doktorunuzun uygun bulduğu dozu kullanınız.
-
İlacın prospektüs veya kullanma talimatında belirtiler yan etki veya beklenmedik etkilerini öğreniniz.
-
Olağan yani beklenen yan etkileri öğreniniz.
-
İlaç kullanma talimatlarında belirtilen veya belirtilmeyen birden çok yan etki gördüğünüzde dehal doktorunuza danışınız ve o dönem içinde kullandığınız bütün ilaçlarınızı doktorunuza göstermek üzere yanınızda götürünüz.
-
En son aldığınız ilaç veya ilaçlarınızı ve zamanını hatırlamaya çalışınız
-
Anafilaktik dediğimiz reaksiyonların başladığını düşünüyorsanız doktorunuzla iletişime geçiniz veya mümkünse ambulans çağrınız veya yakınlarınızdan çağırmasını isteyiniz.
-
Anafilaktik şokta olduğunu düşündüğünüz yakınınız varsa vakit geçirmeden hastaneye müracat ediniz.
-
Önceden alerjik olduğunuz tespit edilmiş ise veya alerjiniz olduğu bilinen ilaç ve besinler var ise her doktor ziyaretinizde belirtiniz.
