Kimi insanlar için hayır diyebilmek çok zordur. Bu zorlanma kişileri çoğunlukla mutsuz eder. Keşke şurda şöyle diyebilseydim pişmanlıklarıyla dolu cümleleri vardır. Hepimizin zaman zaman hayır diyemediği zamanlar vardır. Ancak bunun sıklığı fazla ise ve kişiyi mutsuz eden bir hal aldıysa o zaman durum bir problem olarak algılanmalıdır. Kişi kendindeki bu durumun farkına varmalı ve bu olumsuzluğu ile yüzleşmeye cesaret etmelidir. Herkesin geliştirilmesi gereken birçok olumsuz yönü vardır. Önemli olan bunlarla yüzleşip olumluya çevirebilmektir.
Peki neden hayır diyemeyiz ve herkesi menun etmeye çalışırız? Bunun birçok sebebi olabilir. En çok itiraf edilen sebeplerden bir tanesi; karşı tarafla ilişkilerin bozulacağı düşüncesi ve kaygısı. Diğer sebepler, karşı taraftan bize de evet denilmesine zemin hazırlama düşüncesi, bencil algılanma endişesi, hayır nasıl denileceğinin bilinmemesi gibi durumlar en belirgin örneklerdir.
Herkesi memnun etme düşüncesinin altında yatan en önemli nedenlerden bir tanesi onaylanma ihtiyacıdır. Yani çocukluğunda aşırı otoriter bir ebeveyn ile büyümüş ve ihtiyacı doğrultusunda onaylanmamış bir çocuktur hayır diyemeyen yetişkin. Ne yapsa beğenilmemiştir doğru dürüst ya da hep daha iyisi beklenmiştir. Olduğu gibi kabul edilemeyen çocuktur, kaygılı hayır diyemeyen yetişkin. Ya da çocukken hayır diyebilmesine bireyselleşmesine izin verilmemiştir. Her hayır dediğinde azarlanmış ya da suçlanmış da olabilir. Bu yüzden herkesi memnun etmenin bu yetişkin olma yolunun şifresi zannetmiştir bu çocuk.
İşte bu gibi sebeplerden dolayı kişi hayatında herkesi memnun etmek demek onaylanmaktır, sevilmektir, değer görmektir. Ama bir yandan da hayır diyemediği, kendi isteklerini açıkça ifade edemediği, beğenmediği ya da onaylamadığı bir duruma itiraz edemediği için de için için kendini yer ve mutsuzdur.
Ancak bu aşılamaz bir durum değildir. Hayır deme zamanla öğrenilebilir.
Ufak tefek ipuçları:
-
Öncelikle size bir soru yöneltildiğinde evet demeden önce “bir düşüneyim” demeye konsantre olun. Bu sizi ilk başta oldukça rahatlatacaktır.
-
Sizden istenilen şeyi tekrar ederek karşı tarafa onaylatın. “ benden…..şunu mu yapmamı istiyorsun?..” gibi bu da size zaman kazandıracaktır evet demeden önce..
-
İstemediğiniz bir durum ise kendi duygularınızdan bahsedin. Bu durumun sizi rahatsız eden bir durum olacağını açıklamaya çalışın.
-
Bunu yapmak isteyebileceğinizi ancak daha öncelikli ve zaman alan işleriniz olduğunu ifade edin. Üzülerek hayır demek zorunda olduğunuzu söyleyin.
-
Hayır diyeceğiniz şeyin mutlaka “çünkü” sünü açıklayın. Karşı taraf için her zaman daha kabul edilebilir olacaktır.
-
Karşı taraf ısrarcı bir tutuma devam ediyorsa bu ısrardan da rahatsız olduğunuzu ifade edin.
-
Tüm bunları yaparken beden diliniz de sözlerinize mutlaka destek verir bir izlenim sergilemeli. Bakışlarınız ( ki bakışlarınızı asla kaçırmamalısınız hayır derken), dik duruşunuz, ses tonunuz, nefes dengeniz, ellerinizi kullanışınız vb. gibi..
-
Bir kere -uygun şekillerde ifade etmek kaydıyla- başardıktan sonra bunun çok zor olmadığını ve kendinize olan güveninizin arttığını hissedeceksiniz.
